Αστυπάλαια

Πρωτεύουσα και λιμάνι του νησιού, χτισμένη σε λόφο που εισχωρεί στη θάλασσα σχηματίζοντας δυο όρμους: το λιμάνι - Πέρα Γιαλό- και τον όρμο Λιβάδια. Στην κορυφή δεσπόζει το Κάστρο με τη σκούρα ντόπια πέτρα, από όπου ξεπροβάλλουν οι κατάλευκοι τρούλοι της Ευαγγελίστριας και του Αγίου Γεωργίου. Γύρω του κατάλευκα σπίτια με μπλε πορτοπαράθυρα και ξύλινα κάγκελα στα μπαλκόνια. Ανάμεσά τους, εκκλησίες και θολωτά εκκλησάκια. Στον αυχένα του λόφου, οκτώ ανεμόμυλοι, ξεχωριστό στολίδι της Χώρας. Πιο πέρα βρίσκεται το παραδοσιακό καφενείο και λίγο πιο πάνω το Δημαρχείο, από όπου ξεκινούν οι δυο βασικοί δρόμοι που φτάνουν μέχρι το Κάστρο. Ο καθένας οδηγεί σε μια ονομαστή εκκλησία, τη Μονή της Παναγιάς της Πορταϊτισσας προς τη πλευρά του Λιβαδιού και τη Μεγάλη Παναγιά προς την πλευρά του Πέρα Γιαλού.

Το σημαντικότερο αξιοθέατο του νησιού είναι το Ενετικό Κάστρο της Αστροπαλιάς στη Χώρα. Χτίστηκε από την οικογένεια των Κουερίνι τον 13o αιώνα και καταλαμβάνει έκταση 4.000 τετραγωνικών μέτρων. Αρχιτεκτονικά ανήκει στον τύπο οχυρωμένου οικισμού, στον οποίο οι εξωτερικοί τοίχοι των σπιτιών δημιουργούν τείχος με μικρά παράθυρα για πολεμίστρες. Έχει κτιστεί με παραδοσιακή τοπική σκούρα πέτρα κι έχει φοβερή θέα στα δύο φυσικά λιμάνια του νησιού. Τα σπίτια των Κουερίνι είναι χτισμένα γύρω από την είσοδο, στην ανατολική πλευρά. Είναι διώροφα και κατοικούνταν μέχρι και το 1956. Μέσα στο Κάστρο υπάρχουν δύο εκκλησίες, ο ναός του Αγίου Γεωργίου, η παλαιότερη εκκλησία του νησιού, και ο ναός της Παναγιάς του Κάστρου, που είναι κτισμένος στη θέση του πύργου, πάνω από την πύλη.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Αστυπάλαιας είναι ένα σχετικά νέο μουσείο, αφού εγκαινιάστηκε μόλις τον Σεπτέμβριο του 1998. Βρίσκεται στη Χώρα της Αστυπάλαιας, και συγκεκριμένα στον Πέρα Γιαλό. Στο μουσείο εκτίθενται ευρήματα που καλύπτουν ευρύ χρονολογικό φάσμα, από την προϊστορική εποχή ως τα χρόνια του Μεσαίωνα. Στο μουσείο υπάρχει πληθώρα αγγείων, κοσμημάτων, εργαλείων και λοιπών αντικειμένων τα οποία βρέθηκαν σε πλούσιους θαλαμωτούς τάφους της Μυκηναϊκής εποχής στις περιοχές Αρμενοχώρι και Σύγκαιρο. Επίσης, στο μουσείο βρίσκεται και ένας μεγάλος αριθμός αναθηματικών επιγραφών από Ιερά του νησιού. Από αυτές, φαίνεται ότι οι θεότητες που λατρεύονταν στην Αστυπάλαια κατά την αρχαιότητα ήταν η Αφροδίτη, ο Απόλλωνας, η Άρτεμις και ο Ασκληπιός. Στο μουσείο βρίσκονται και ευρήματα κλασικών και ελληνιστικών χρόνων, όπως αγάλματα, επιτύμβιοι βωμοί, επιστολές αυτοκρατόρων. Αυτά, όμως, που ξεχωρίζουν είναι δύο ανάγλυφα, το ένα με σκηνή Συμποσίου και το άλλο με σκηνή Νεκροδείπνου, και το μαρμάρινο οικόσημο της Ενετικής οικογένειας Querini, διοικητών του νησιού από το 1207 έως το 1522. Στο αρχαιολογικό μουσείο της Αστυπάλαιας ανήκει και μία ανασκαφή με εξαιρετικό αρχαιολογικό και ανθρωπολογικό ενδιαφέρον: το μοναδικό στον κόσμο βρεφικό νεκροταφείο. Μέχρι στιγμής έχουν καταγραφεί 2.758 αγγεία με εκχυτρισμένα (θαμμένα σε αγγεία, η λέξη προέρχεται από τη χύτρα) βρέφη

​

Πηγή:

https://www.taxidologio.gr/astypalaia-todo-arxaiologiko-mouseio.html

Η εκκλησία της Παναγιάς της Πορταϊτισσας στη Χώρα, κατάλευκη, με όμορφο καμπαναριό, κάτω από το Κάστρο, στη Ροδιά -ποιητικό τοπωνύμιο από το δέντρο που υπήρχε στον περίβολο της εκκλησίας. Είναι μια από τις ομορφότερες στα Δωδεκάνησα. Ιδρύθηκε από τον όσιο Άνθιμο στα μέσα του 18ου αιώνα. Έχει ξυλόγλυπτο εικονοστάσι, ντυμένο με λεπτό φύλλο χρυσού, μοναδικό στο είδος του. Η παράδοση αναφέρει ότι η εικόνα είναι αποτύπωμα από την εικόνα της μονής Ιβήρων του Αγίου Όρους (έβαλαν πάνω το ξύλο και αποτυπώθηκε μόνη της η εικόνα). Δίπλα στην εκκλησία της Παναγιάς στεγάζεται μικρή εκκλησιαστική συλλογή με παλιές εικόνες.

Βρίσκονται στον «αυχένα» της Χώρας, πάνω από τη Σκάλα και αναπαλαιώθηκαν πρόσφατα. Εδώ έφερναν οι Αστυπαλαιώτες για άλεσμα, τις σοδειές των λιγοστών δημητριακών που ευδοκιμούσαν στον τόπο τους. Και οι οκτώ ανήκουν στον τύπο του «ξετροχάρη» μύλου, η σκεπή του οποίου μαζί με την ανέμη περιστρεφόταν ανάλογα με την διεύθυνση των ανέμων. 

Η Ανάληψη Αστυπάλαιας παρουσιάζει αρχαιολογικό ενδιαφέρον με τα ρωμαϊκά λουτρά, το διακοσμημένο δάπεδο με γεωμετρικά σχήματα καθώς και την παλαιοχριστιανική βασιλική του Καρέκλη με τα ψηφιδωτά.

Αξίζει να επισκεφθείτε τη θέση Λουτρά του Ταλαρά, όπου υπάρχουν θαυμάσια ψηφιδωτά από την Ελληνιστική εποχή.Η καλλιτεχνική σύνθεση έχει θέμα τις εποχές του χρόνου και τα σύμβολα του ζωδιακού κύκλου που αποδίδονται με χαρακτηριστικά γαλάζια και κεραμιδί χρώματα. Στο κέντρο του ψηφιδωτού αυτού, υπάρχει η προσωποποίηση του χρόνου που κρατά τη γήινη σφαίρα, παραστάσεις με τα ζώδια και τις τέσσερεις εποχές. Τα Λουτρά χτίστηκαν στην Υστερορρωμαϊκή εποχή (30ς – 40ς αιώνας π.Χ.).

Το Κάστρο του Αϊ - Γιάννη απέναντι από το ομώνυμο μοναστήρι. Φυσικό οχυρό με μυστική είσοδο και πέρασμα στο διπλανό λόφο, καθώς λένε. Εδώ επιτέθηκε ο φοβερός Μπαρμπαρόσα και εξόντωσε τους κατοίκους. Κατά την παράδοση το κάστρο ήταν απόρθητο. Σήμερα σώζονται ερείπια οικοδομών και στέρνα. Ίσως εδώ είχαν καταφύγει οι κάτοικοι στα δύσκολα χρόνια των πειρατικών επιθέσεων που μάστιζαν το Αιγαίο από τον 7ο αι. Η πρόσβαση είναι δύσκολη.

Στα βόρεια του νησιού, βόρεια της Παναγιάς του Θωμά, βρίσκεται το σπήλαιο του Δράκου στο Βαθύ με εντυπωσιακούς σταλακτίτες και σταλαγμίτες.